-
1 trahere
1) тянуть, влечь, вести, trah. lapidem, tignum (1. 7 pr. D. 8, 3. 1. 40 § 6 D. 18, 1); пер. trahi ad poenam (1. 7 § 3 D. 48, 4. 1. 6 D. 40, 12. Gai. II. 244). 2) затягивать, замедлять, = tardius adire hereditatem (1. 3 § 11 D. 40, 7. 1. 23 § 1 D. 28, 5. 1. 1 § 7 D. 27, 8. 1. 17 D. 23, 1. 1. 41 pr. D. 22, 1. 1. 18 pr. D. 48, 16). 3) привлекать, влечь за собой (1. 23 § 4 D. 6, 1. 1. 38 § 1 D. 39, 2). 4) терпеть: trah. damnum (1. 57 D. 6, 1). 5) относить (1. 26 D. 1, 3. 1. 1 § 2 D. 1, 4. 1. 30 § 4 D. 40, 5);6) брать, заимствовать, выводить (1. 23 pr. 38 § 3 D. 50, 1. 1. 1 § 1 D. 29, 1). 7) отнимать, вычитать (1. 5 § 20 D. 36, 4). 8) trah. reliqua,= reliquari, ocmaвлять недоимки, быть в недоимке (см. reliquus) (1. 13 § 1 D. 50, 8. 1. 34 § 1 D. 40, 7).trab. verbum ad aliq. (1. 3 § 3 D. 24, 1).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > trahere
-
2 anima
1)а) воздух (ignis atque a. C)animum alii animam (sc. dicunt) C — иные утверждают, что душа есть воздухб) дуновение, дыхание; поэт. ветерanimam ducere C (trahere PM) — вдыхать воздухanimam continere C (comprimere Ter) — сдерживать дыхание2)а) жизненное начало, жизньanimam edere C (efflare, deponere Nep, exspirare, effundere, finire O, projicere, dare, reddere V) — испустить дух, умеретьanimam agere C — находиться при последнем издыхании, быть при смерти, но тж. Pt находиться и обморочном состоянииdum a. est C — насколько хватает жизни (покуда дышится)б) поэт. кровь ( как носительница жизни)3) (живое) существо, создание, тж. характер, натура (egregia a. V)imbellis a. Lcn — трусливая душа, трус4) душа ( иногда в смысле animus)animam debere погов. Ter — задолжать душу (т. е. быть по уши в долгах)6) ласк. душа, жизнь (моя) (vos, meae carissimae animae C)7) испарения, дух, запах ( amphorae Ph) -
3 appendix
-
4 bellum
ī n. [из арх. duellum]1) война (domesticum, intestinum, externum, civile, navale C; terrestre, justum piumque L)b. Samnitium L — война с самнитамиb. capessere L, QC — предпринять войнуb. inīre cum aliquo L — вступить в войну с кем-л.b. contrahere alicui cum aliquo L — вовлечь кого-л. в войну с кем-л.b. ducere Cs (trahere C) — затягивать войнуb. conficĕre C — положить конец войнеdomi bellique (арх. locativus), тж. belli domique и domi belloque L — и в мирное время и во время войны2) борьбаb. tribunicium L — борьба с трибунами3) поэт. бой, сражение Sl, V etc.4) pl. войска (bella transferre O; ingentia bella transportare PJ) -
5 cauda
ae f.1) хвост (leonis, pavonis C; equi PM)caudam jactare Pers — вилять хвостом, перен. льститьcaudam atterere H — ластиться, повиливая хвостом2) H = membrum virīle -
6 cicatrix
cicātrīx, īcis f.1) рубец (recens, vetus CC)c. adversa (adverso corpore excepta) C — шрам спереди (преим. на груди)c. conscientiae pro vulnere est PS — рубец на совести — та же рана (т. е. раны совести не заживают)cicatricem ducere L, O (obducere QC, inducere CC, glutinare PM) — зарубцовывать рану2) ранаc. obducta C — зажившая рана3) зарубка, надрез ( in arbore PM); царапина или трещина ( cicatrices operis atque concisurae PM)4) ( на одежде или обуви) след починки, шов J -
7 consulto
I cōnsulto, āvī, ātum, āre [frequ. к consulo ]1) совещаться, обдумывать, обсуждать (de officio C; de exitu alicujus rei Cs)2) принимать решение, решатьconsultata Sil, Tert — решения, постановления3) заботиться ( alicui Sl)c. in longius T — заботиться о будущемex re suā c. Pl — заботиться о своей пользе4) просить совета, запрашивать, вопрошать (c. aliquem Pl, Tib etc.)II cōnsultō adv. [ consulo ]преднамеренно, умышленно, с умыслом, нарочно (seu c. seu temere L; non c., sed casu aliquid facere C)bellum c. trahere Sl — умышленно затягивать войну -
8 decerno
dē-cerno, crēvī, crētum, ere1) решать (aliquid или de aliquā re C etc.); разрешать ( rem dubiam L)2) уразуметь, понять (nequeo satis d. Ter)3) юр. постановлять в судебном порядке, выносить приговорsi caedes facta, Druĭdes decernunt Cs — если совершено убийство, то решение (по нему) выносят друидыalias revocabat eos, inter quos jam decreverat, decretumque mutabat, alias inter alios contrarium decernebat ac proximis paulo ante decreverat C (Beppec) — то обратно вызывал людей, по делу которых уже вынес решение, и изменял приговор, то выносил решения, противоположные тем, которые совсем недавно были вынесены по последним (аналогичным) делам4) постановлять в законодательном порядке (senatus decrevit L; consules decreverunt C)d. classem ingentem Just — вынести решение о сооружении огромного флотаtumultum d. C — объявить страну на положении войны5) присуждать (alicui praemium Sl); назначать (alicui triumphum C, VM; alicui provinciam Cs, Su); выделять ( tempus ad aliquam rem Sl); ассигновать ( pecunias ad ludos C)alicui bellum d. Just — возложить на кого-л. ведение войны (главное командование)6) решаться, принимать решениеpf. decrevi Ter, Sl, C etc. — я полагаю, убеждён, думается мне7) судиться, тягаться, спорить на суде ( pro suā famā fortunisque C)qui judicio decernunt Q — тяжущиеся стороны8) решать оружием, сражаться, бороться (d. pugnam L; d. equestri proelio QC) -
9 diverse
-
10 ebrius
ēbrius, a, um1) пьяный, опьянённый, хмельной (homo Pl, C etc.)2) напоённый, напитанныйebria lana de sanguine Sidoniae conchae M — шерстяная ткань, пропитанная кровью сидонской улитки (т. е. окрашенная в пурпур)3) перен. упоённый, преисполненный ( dulci fortunā H)curis e. Lcr — угнетённый (снедаемый) заботами -
11 genus
I eris n. [ geno = gigno]1) происхождение (nobĭle, plebejum L etc.)g. trahere (ducere) ab aliquo O etc. — вести свой род (происходить) от кого-л.2) знатное происхождение, родовитость (g. jactare H)3) род, племя, народ (Graecorum, Romanum Sl; bellicosum L)g. hominum C (humanum Sen, mortale V) — человеческий род, человечествоg. ferarum Su — животное царствоg. avium (volucrum) O — пернатый мирg. piscium H — pisces4) род, дом (Corneliorum Su; Fabium L)auctores generis C — основатели рода, предкиg. prodere V — продолжать родbella tui generis O — войны твоих (т. е. Августа) предковg. Adrasti O — Diomedesg. lapĕti H — Prometheus6) пол (virile, muliebre Lcr, C)7) грам. род ( in nominibus tria genera Q)8) категория, класс, слой, круг (g. irritabile vatum H)militare g. L — военные, армия9)а) порода ( equorum Cato); вид, разновидность (cibi Cs; arborum atque frugum Just)aves omne g. Vr — птицы всех видовalia id g. или alia generis ejusdem C etc. — прочее тому подобноеaliquid id g. C — нечто в этом родеgenere, non numero C — качественно, а не количественноnullo genere Pt — ни в коем случае, никоим образом10) литературный жанр (Aesopi g. Ph)11) архитектурный стиль (Doricum g. Vtr)12) способ, манера, характер (g. pugnandi и pugnae Cs etc.; g. scribendi H или scripturae Nep)g. dicendi C — ораторский стиль, литературный слогg. vitae (vivendi) C, Sen etc. — образ жизни13) отношениеin omni genere Nep etc. — во всех отношениях14) лог., филос. род (g. etspecies cujusquerei C)II genus, ūs m. LM = genu -
12 gyrus
ī m. (греч.)1) кругgyros ducere O — описывать круги, делать круговое движениеin gyros ire V (gyrum carpere O) — кружиться2) круговорот, течение ( angustissimum habet dies gyrum Sen)oratorem in exiguum gyrum compellere C — ограничить круг деятельности оратора3) скаковой круг, площадка для выездки коней ( gyrum pulsare equo Prp) -
13 ibidem
1) там же, в том же месте, как раз там (тж. i. loci Pl)hic i. C — на том же самом месте2) (редко = eodem) туда же ( trahere Pl)3) в то же время; тут жеlaesit, sublevavit i. C — обидел, но тут же утешил -
14 ile
īle, is и īleum (īlium), ī, преим. pl. īlia, ium n.брюшная полость, живот CC, CA etc., иногда Ctl половые органы; у животных внутренности, кишки, потроха H, M, Jilia ducere H (trahere PM) — задыхаться от усталости, пыхтеть -
15 infamia
īnfāmia, ae f. [ infamis ]1) дурная молва, бесславие, бесчестье Ter, Nep, C, Cs etc.2) срам, позор (i. nostri saeculi O) -
16 interpello
inter-pello, āvī, ātum, āre [intens. к pello ]1) перебивать (aliquem L, Cs; orationem alicujus C; fabulas Pt); выступать с возражением2)а) прерывать, нарушать ( otium bello QC); мешать, препятствовать (i. aliquem C, L)i. trepidantes Pt — положить конец чьим-л. колебаниямб) преграждать, запрудить ( alveolum QC); задерживать, срывать ( aliquid morte alicujus interpellatum est L)interpellata voluntas Ap — воля, натолкнувшаяся на препятствия3) докучать, приставать (с просьбами, вопросами) (i. aliquem QC, Su)5) требовать возвращения долга (i. aliquem Dig) -
17 interpretatio
interpretātio, ōnis f. [ interpretor ]1) разъяснение, истолкование (somniorum PM; verborum, juris C)huc illuc trahere interpreta tionem T — толковать то так, то этак2) перевод ( de Graecis Tert) -
18 intimus
I a, um [superl. к interior ]1) нижний, нательный ( tunica AG)2) самый внутренний, глубочайшийex intĭmo ventre suspirium trahere Pl — глубоко-глубоко вздохнуть3) искренний, задушевный, сердечный ( amicitia Nep); самый доверенный, приближённый (Agerinus, ex intimis Agrippinae libertis T)4) тайный ( consilium C)II intimus, ī m. [ intimus I ]искренний, задушевный друг, закадычный приятель (unus ex meis intimis C; facere se intĭmum apud aliquem Pl) -
19 linea
līnea, ae f. [ linum ]1) льняная нить, нитка, шнурок ( nectere lineas Vr)l. dives M и l. margaritarum Dig — нитка жемчуга2) сеть, тенёта ( ferae lineis clusae Sen)mittere lineam погов. Pl — закидывать удочку4) отвес ( lineā uti C)5) линия, черта ( lineam ducere Q или scribere C)l. circumcurrens Q — окружность, круг6) граница, предел ( locorum extremae lineae PM)ultima l. rerum H — конец всему7) проход (между местами для зрителей в театре) O -
20 mora
I ae f.1) замедление, промедление, задержкаsine morā C (nullā morā interposĭtā Cs, haud m. V, O, Prp, nec m. Pt, Ap и non fit m. Pt) — без промедления, немедленноmoram alicui rei afferre H, C (inferre, facere C, interponĕre, interjicĕre C) — вызывать задержку, задерживать, замедлять, отсрочиватьmoram trahĕre V (moras agitare Sl) — медлить, затягивать, мешкать, отставатьmoras rumpĕre V (pellere O) — не медлить, спешитьm. flumĭnis Cs — задержка из-за рекиmoram temporis quaerere C — стараться выиграть времяm. longa est enumerare O — было бы долго перечислятьparva futura m. est O — это не потребует много времениnulla m. est Nep etc. — медлить нечего (т. е. за чем же дело стало?)inter moras PJ, Su — между тем (тем временем)nihil in morā habuit (quomĭnus) VP — он не медлил (с тем, чтобы)2) привал, днёвка L, O3) остановка, пауза ( in dicendo C)4) промежуток времени, времяmorā — с течением времени, постепенно ( dolor finītus est morā O)6) препятствие, преграда, помеха (omnes moras rumpere V; m. atque impedimentum alicui rei L)7) утолщение, вздутие (m. circumsurgens CC)8) стих. мора (греч. chrónos), единица просодического времени (краткий слог имеет 1 мору, долгий — две)II mora, ae f. (греч.)мора, военное подразделение у лакедемонян (от 400 до 900 человек = 4 лохам) NepIII mōra Pl f. к morus II
См. также в других словарях:
TRAHERE — proprie de carminatione lanae, ut Graecum ἕλκειν, Salmas. ad Tertull. de Pallio, c. 3. hinc pro nere, apud Statium, Theb. l. 8. v. 119. Cum Parcaetua iussa trabant Inde ad alia translatum. Becmannus vero, traho, quasi transveho et tractum, quasi… … Hofmann J. Lexicon universale
trahere — index derive (receive), prolong Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
trahere — To draw … Ballentine's law dictionary
tracer — [ trase ] v. <conjug. : 3> • XVe; tracier XIIe; lat. pop. °tractiare, class. trahere « tirer, traîner » I ♦ V. tr. 1 ♦ Vx Suivre à la trace, poursuivre. 2 ♦ (mil. XVIe) Indiquer et ouvrir plus ou … Encyclopédie Universelle
traîner — [ trene ] v. <conjug. : 1> • traïnerXIIe; lat. pop. °traginare, de °tragere → traire I ♦ V. tr. 1 ♦ Tirer après soi (un véhicule ou un objet quelconque). Le fardier « que cinq vigoureux chevaux avaient de la peine à traîner » (Zola). ♢… … Encyclopédie Universelle
traire — [ trɛr ] v. tr. <conjug. : 50> • v. 1050; lat. pop. °tragere, class. trahere 1 ♦ Vx Tirer. ♢ Mod. (au p. p.) Or trait, passé à la filière. 2 ♦ (v. 1122) Tirer le lait de (la femelle de certains animaux domestiques) en pressant le pis… … Encyclopédie Universelle
trait — 1. trait [ trɛ ] n. m. • déb. XIIe; lat. tractus, et, pour certains sens, p. p. subst. de traire « tirer » I ♦ 1 ♦ En loc. Fait d aspirer d une manière continue pour boire. Boire à grands, à longs traits. « Un petit verre d alcool qu il sécha d… … Encyclopédie Universelle
traction — [ traksjɔ̃ ] n. f. • 1503; bas lat. tractio, de trahere → 1. tracteur ♦ Action de tirer; son effet. 1 ♦ Techn. Action de tirer en tendant, en étendant; force longitudinale provoquant l allongement ou l extension. Résistance des matériaux à la… … Encyclopédie Universelle
tirer — Tirer, act. acut. Signifie ores mener à puissance de corps quelque chose, Trahere, Le cheval tire la charrete, Carrum trahit, Ores mettre hors. Il a tiré un escu de la bourse, E crumena aureum nummum scutatum eduxit, Il a tiré un fardeau de l… … Thresor de la langue françoyse
tracteur — 1. tracteur [ traktɶr ] n. m. • 1876; du lat. tractum, supin de trahere « tirer » ♦ Véhicule automobile (originairement, à vapeur) destiné à tirer un ou plusieurs véhicules, en particulier des remorques ou des engins roulants (tracteurs d… … Encyclopédie Universelle
trage — TRÁGE, trag, vb. III. I. 1. tranz. A face efortul de a mişca, de a deplasa ceva, apucându l pentru a l da la o parte sau pentru a l îndrepta spre un anumit punct. ♢ expr. A trage (pe cineva) de mânecă = a) a i face (cuiva) un semn, a i atrage… … Dicționar Român